Τι είδε ο Ηρακλειώτης φωτογράφος στη Μόρια

Ο Στ. Παπαρδέλας στην «Π»

 

Ο Στ. Παπαρδέλας στην «Π»

Γονείς ξυρίζουν τα κεφάλια των παιδιών τους για να τα προστατεύσουν από τις ψείρες, τρεις οικογένειες στοιβάζονται σε σκηνές που είναι εκτεθειμένες στις καιρικές συνθήκες, τρεχούμενο νερό, τουαλέτες είναι έννοιες ασύλληπτες για εκείνους…

Εικόνες που σοκάρουν αντίκρισε ο Ηρακλειώτης φωτογράφος κ. Στέλιος Παπαρδέλας στη Μόρια, όπου βρέθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στο πλαίσιο αποστολής της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού που έχει μόνιμη παρουσία στη Λέσβο και γραφεία στην Αθήνα.

Συνεργάστηκε, όχι για πρώτη φορά, με την κ. Φραγκίσκα Μεγαλούδη, δημοσιογράφο, υπεύθυνη του ελληνικού τμήματος του Ερυθρού Σταυρού.

Ο κ. Παπαρδέλας μιλά στην «Π» για την εμπειρία του, όσα είδε και αισθάνθηκε στη Μόρια.

Με το θέμα των προσφύγων και μεταναστών είχε ασχοληθεί πολλές φορές στο παρελθόν. Είχε βρεθεί σε Ανώγεια και Ιεράπετρα και πάλι με την κ. Μεγαλούδη για να αποτυπώσουν τη συμβίωση των μεταναστών και των Ελλήνων στην Κρήτη.

Είχε καλύψει, για τους Γιατρούς του Κόσμου, το περιστατικό με τους πρόσφυγες που έφτασαν με βάρκα στην Ιεράπετρα και μετά μεταφέρθηκαν στο Πάρκο Ασυρμάτου στην Αθήνα.

Παράλληλα, θέλησε να καταλάβει ο ίδιος το μέγεθος του προβλήματος και από το 2016 ξεκίνησε ένα οδοιπορικό σε μέρη, όπου υπάρχουν πολλοί πρόσφυγες. Βρέθηκε στη Λέσβο για μεγάλο χρονικό διάστημα, πέρασε από τον Πειραιά και την Ειδομένη.

Σε συνεργασία ξανά με την κ. Μεγαλούδη, συμμετείχε σε ένα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τους πρόσφυγες στην Ιορδανία.

Η Μόρια χθες και σήμερα

Ο κ. Παπαρδέλας θυμάται όταν βρέθηκε την πρώτη φορά στη Λέσβο, έβλεπε να φτάνουν συνεχώς βάρκες και εκτιμά ότι το νησί δεχόταν περίπου 5.000 άτομα την ημέρα. Μία περίοδο, η κατάσταση είχε ομαλοποιηθεί και τα πράγματα έμοιαζαν πιο οργανωμένα.

Σήμερα, η Μόρια φιλοξενεί, υπό άθλιες βέβαια συνθήκες, 18.000 άτομα, η κατάσταση μοιάζει πολύ με την Ειδομένη, όπου ο κ. Παπαρδέλας θεωρεί πως τα πράγματα είναι χειρότερα από όποιο σημείο έχει επισκεφτεί με πρόσφυγες.

Υπάρχει ένα κεντρικό σημείο της δομής, γύρω από αυτό ζουν χιλιάδες άτομα σε σκηνές ενώ υποτίθεται πως είναι περιφραγμένο, υπάρχουν πολλά ανοίγματα από όλες τις μεριές.

Γύρω από τη δομή, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αξιοποιούν χωράφια για τις ανάγκες τους.

Στις σκηνές μπαίνουν… ανενόχλητα τα νερά της βροχής, θέρμανση δεν υπάρχει ούτε για αστείο. «Είδα τους ανθρώπους να φτιάχνουν σπίτια από παλέτες και μουσαμά, μισός αέρας να φυσήξει τα έχει ρίξει. Να πω ότι στη Λέσβο κάνει κρύο και έχει πολλή υγρασία. Οι άνθρωποι αρρωσταίνουν και δεν αντιλήφθηκα να υπάρχει σοβαρή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη» περιγράφει.

Ο κ. Παπαρδέλας αναρωτιέται τι κάνουμε εμείς για αυτούς τους ανθρώπους και δεν μιλάει μονάχα για τα μικρά παιδιά αλλά για όλους.

«Αν ο αδελφός σου ζούσε μέσα στη λάσπη, είχε πνευμονία, τι θα έκανες; Δεν θα ζητούσες βοήθεια; Θα σκεφτόσουν ότι είναι σε άλλη χώρα και ζει έτσι. Όμως, εμείς σκεφτόμαστε ότι είναι πρόσφυγες. Οι άνθρωποι θέλουν μονάχα μια καλύτερη ζωή» αναφέρει.

Η εικόνα που τον σόκαρε ήταν όταν οι γονείς άρχισαν, για πρακτικούς λόγους, να ξυρίζουν τα κεφάλια των παιδιών τους για να μην κολλήσουν ψείρες, αφού δεν μπορούν να τα κάνουν μπάνιο.

Ο Ηρακλειώτης φωτογράφος αναφέρει πως ο αριθμός των ατόμων που έρχονται στη χώρα μας είναι αστείος, σε σχέση με τον πληθυσμό μας. Όμως, ο φόβος που δημιουργείται από κάποια ΜΜΕ και συγκεκριμένα άτομα είναι ο λόγος που μας κρατά σε απόσταση. «Μας λένε ότι θα μας πάρουν τις δουλειές και τους πιστεύουμε, είμαστε κλεισμένοι στη δική μας φούσκα» αναφέρει και προσθέτει πως «στην καθημερινότητά μας δεν μπορούμε να έχουμε επαφή, να μιλήσουμε μαζί τους, να γίνουμε φίλοι τους, να τους καταλάβουμε, να δούμε τι περνάνε».

Ο κ. Παπαρδέλας θεωρεί πως αντί να τους φοβόμαστε, πρέπει να προσπαθήσουμε να πάρουμε κάτι από εκείνους, από την κουλτούρα τους. «Είναι απλά χαζό να ζούνε άνθρωποι στη λάσπη σαν ζώα» λέει χαρακτηριστικά.

«Είναι κρίμα να χάνουμε την ομορφιά της επαφής, της συνδιαλλαγής με άλλους πολιτισμούς. Όλα έχουν θετική και αρνητική πλευρά, μπορούμε να επιλέξουμε να βλέπουμε τη θετική. Δεν θα το καταλάβεις αν δεν αφήσεις τον φόβο σου στην άκρη» τονίζει.

Έχει δει μωρά δύο μηνών να κοιμούνται στη λάσπη, να βήχουν και αναρωτιέται ποιος Ηρακλειώτης δεν θα συγκινείτο από αυτή την εικόνα.

«Ποιος θα αντέξει και δεν θα βάλει τα κλάματα αν περάσει μία μέρα του στη Μόρια και δει πώς ζούνε; Εκείνοι φταίνε;», λέει χαρακτηριστικά.

Ο κ. Παπαρδέλας έχει ταξιδέψει σχεδόν σε όλο τον κόσμο, σε Ευρώπη, Αμερική, Αφρική, Νοτιοανατολική Ασία και έχει δει πολλές περιπτώσεις υποδοχής προσφύγων.

Καλό παράδειγμα θεωρεί τα Ανώγεια με το Κέντρο Φιλοξενίας, όπου τα παιδιά με τα χρόνια εντάσσονται πλήρως στην κοινωνία και, μάλιστα, μιλούν με κρητική προφορά.

Στην Ιορδανία, τον συγκλόνισε μία εμπειρία που είχε στο σπίτι μίας οικογένειας Σύρων που ζούσε με ένα πενιχρό μισθό και έπρεπε να συντηρήσει επτά παιδιά.

Τον κάλεσαν για φαγητό, πολύ νόστιμο ομολογεί, και επέμεναν να φάει, αν και εκείνος δεν ήθελε να το στερήσει από τα μικρά παιδιά.

«Ο πατέρας με τάιζε στο στόμα, εκείνος δεν έβγαινε οικονομικά και όμως με περιποιήθηκε» αναφέρει.

Ο κ. Παπαρδέλας αναρωτιέται πώς γίνεται να ξεχνάμε την ιστορία της χώρας μας, που ζήσαμε και προσφυγιά και μετανάστευση. «Πώς το ξεχνάς αυτό;» ρωτά.

Δείτε εικόνες στην εφημερίδα Πατρίς Ηρακλείου